شرکت‌های بریتانیایی علیه گوگل اقدام حقوقی جمعی انجام دادند

شرکت گوگل، یکی از غول‌های فناوری ایالات متحده، ممکن است با جریمه‌ای بالغ بر ۵ میلیارد پوند (معادل تقریبی ۶.۶ میلیارد دلار) در بریتانیا مواجه شود. این تهدید حقوقی به دنبال شکایتی گروهی است که علیه اقدامات انحصارطلبانه این شرکت در حوزه جست‌وجوی آنلاین و تبلیغات دیجیتال مطرح شده است.

این دادخواست که در تاریخ ۲۷ فروردین ۱۴۰۴ در بریتانیا به ثبت رسیده، گوگل را به سوء‌استفاده از موقعیت غالب خود برای محدودسازی رقابت در بازار موتورهای جست‌وجو متهم می‌کند. به گفته تنظیم‌کنندگان شکایت، گوگل از طریق بستن قراردادهای انحصاری با تولیدکنندگان دستگاه‌های هوشمند و همچنین توافق‌های کلان با سایر شرکت‌ها، توانسته جایگاه برتر خود را تثبیت و رقبا را به حاشیه براند.

جزئیات پرونده حقوقی علیه گوگل

تنظیم‌کننده این شکایت، یک پژوهشگر حوزه حقوق رقابت به نمایندگی از صدها شرکت بریتانیایی است که بین سال‌های ۲۰۱۱ تا ۲۰۲۴ از سرویس‌های تبلیغاتی گوگل استفاده کرده‌اند. این شرکت‌ها معتقدند که به دلیل انحصار گوگل در بازار جست‌وجو، ناگزیر به پرداخت هزینه‌های غیرضروری برای تبلیغات شده‌اند.

بر اساس بررسی‌های منتشر شده از سوی سازمان رقابت و بازارهای بریتانیا (CMA) در سال ۲۰۲۰، گوگل حدود ۹۰ درصد از درآمد حاصل از تبلیغات جست‌وجویی در بریتانیا را در اختیار دارد. همین موضوع، به گفته شاکیان، موجب شده تا عملاً هیچ گزینه قابل رقابتی برای تبلیغات آنلاین باقی نماند.

روش‌های اعمال سلطه توسط گوگل

شکایت مطرح شده بر این نکته تأکید دارد که گوگل از طریق ابزارهایی همچون نصب پیش‌فرض موتور جست‌وجوی خود روی گوشی‌های اندرویدی، پرداخت‌های کلان به شرکت‌هایی مانند اپل برای تثبیت جایگاه خود در مرورگر سافاری، و همچنین طراحی ابزارهای تبلیغاتی به شکلی که با محصولات خود عملکرد بهتری دارند، توانسته رقابت را تضعیف کند.

یکی از ابزارهای مورد اشاره در این پرونده، پلتفرم تبلیغاتی «Search Ads 360» است که به ادعای شاکیان، قابلیت‌های پیشرفته‌تری در هماهنگی با سرویس‌های خود گوگل ارائه می‌دهد و بدین ترتیب آگهی‌دهندگان را به استفاده بیشتر از خدمات این شرکت سوق می‌دهد.

بخشی از موج جهانی نظارت بر غول‌های فناوری

این پرونده تنها یکی از ده‌ها دعوی حقوقی و نظارتی است که علیه شرکت‌های فناوری آمریکایی در سطح بین‌المللی مطرح شده است. در سال‌های اخیر، شرکت‌هایی نظیر گوگل، متا، اپل و آمازون به‌صورت فزاینده‌ای تحت نظارت شدید نهادهای رگولاتوری در اروپا و آمریکا قرار گرفته‌اند.

برای مثال، در سال ۲۰۱۸ اتحادیه اروپا جریمه‌ای معادل ۴.۳ میلیارد یورو علیه گوگل وضع کرد. این جریمه بابت الزام تولیدکنندگان گوشی‌های هوشمند به نصب پیش‌فرض مرورگر کروم و موتور جست‌وجوی گوگل همراه با سیستم‌عامل اندروید صادر شد. علی‌رغم گذشت چند سال، گوگل هنوز در تلاش برای تجدیدنظر در این رأی است.

در بریتانیا نیز، سازمان رقابت این کشور اخیراً اعلام کرده که قصد دارد تحقیقات جدیدی درباره وضعیت رقابت در بازار خدمات ابری (Cloud Computing) آغاز کند. این بررسی‌ها ممکن است شامل شرکت‌هایی چون آمازون و مایکروسافت نیز بشود.

در یکی دیگر از موارد مشابه، شکایتی گروهی علیه مایکروسافت به اتهام تحمیل هزینه‌های ناعادلانه در حوزه رایانش ابری در دست بررسی است. در این شکایت، مبلغ غرامت درخواستی بالغ بر یک میلیارد پوند اعلام شده است.