انتشار خبر مدل DeepSeek-R1 و همچنین گزارش نفوذ امنیتی به آن توسط تیم Wiz واکنش‌های گسترده‌ای در فضای رسانه‌ای و فناوری ایجاد کرد. در ظاهر، این خبر می‌توانست به ضرر شرکت‌های بزرگ آمریکایی، به‌ویژه OpenAI، NVIDIA و AMD باشد، اما در واقع، این خبر نه‌تنها به نفع این شرکت‌ها تمام شد، بلکه به نوعی یک بازی استراتژیک در حوزه هوش مصنوعی محسوب می‌شود. در ادامه، این مسئله را از زوایای مختلف تحلیل می‌کنیم.

۱. نقش DeepSeek در افزایش تقاضا برای سخت‌افزارهای آمریکایی

الف) القای امکان موفقیت شرکت‌های کوچک با منابع محدود

یکی از پیام‌های کلیدی این خبر این بود که یک شرکت نسبتاً کوچک با منابع محدود توانسته است یک مدل زبان قدرتمند تولید کند. این پیام در وهله‌ی اول به‌گونه‌ای القا می‌شود که دیگر نیازی به سرمایه‌های کلان و انحصار شرکت‌های بزرگ نیست. اما این پیام یک اثر جانبی بزرگ دارد:

•  ایجاد تقاضا در شرکت‌های کوچک برای سخت‌افزارهای پیشرفته:
  شرکت‌های نوپا و متوسط با دیدن این خبر، به این فکر می‌افتند که آنها هم می‌توانند مدل‌های مشابهی ایجاد کنند. اما برای رسیدن به چنین موفقیتی، به تراشه‌های پردازشی پیشرفته نظیر NVIDIA H100، AMD MI300X یا TPUهای گوگل نیاز دارند. این اتفاق باعث می‌شود تقاضا برای سخت‌افزارهای آمریکایی به‌شدت افزایش یابد و در نتیجه، NVIDIA، AMD و سایر شرکت‌های تولیدکننده تراشه سود سرشاری کسب کنند.
•  ایجاد توجیه برای محدودیت‌های صادراتی آمریکا به چین:
  اگر شرکتی مثل DeepSeek، با دسترسی محدود به سخت‌افزارهای پیشرفته، توانسته مدلی رقابتی بسازد، این مسئله یک هشدار برای دولت آمریکا خواهد بود. در این شرایط، دولت آمریکا می‌تواند محدودیت‌های صادراتی سخت‌گیرانه‌تری علیه چین اعمال کند و این کار را با این استدلال توجیه کند که اگر چین به تراشه‌های قدرتمندتری دسترسی پیدا کند، می‌تواند مدل‌های بسیار پیشرفته‌تری تولید کند. این موضوع به‌طور غیرمستقیم به تقویت موقعیت ژئوپلیتیکی آمریکا کمک خواهد کرد.

۲. تقویت جایگاه امنیتی مدل‌های آمریکایی با انتشار خبر نفوذ به DeepSeek

الف) DeepSeek به‌عنوان یک مدل چینی ناامن جلوه داده شد

پس از انتشار خبر نفوذ امنیتی به DeepSeek توسط تیم Wiz، فضای رسانه‌ای به گونه‌ای این خبر را پوشش داد که نشان دهد مدل‌های هوش مصنوعی چینی از امنیت کافی برخوردار نیستند.

•  این خبر باعث شد بسیاری از کاربران و شرکت‌ها اعتماد خود را به محصولات چینی از دست بدهند.
•  از آنجا که امنیت اطلاعات در هوش مصنوعی از مهم‌ترین فاکتورهاست، سازمان‌های بین‌المللی، به‌ویژه در اروپا و آمریکای شمالی، تمایل کمتری به استفاده از مدل‌های چینی پیدا کردند.

ب) ایجاد اعتماد بیشتر به مدل‌های آمریکایی مانند ChatGPT و Gemini

در نقطه مقابل، این خبر نسبت به مدل‌های آمریکایی تأثیر مثبتی گذاشت.

•  این اتفاق باعث شد کاربران، مدل‌های OpenAI (ChatGPT)، Google (Gemini) و Anthropic (Claude) را امن‌تر و مطمئن‌تر ببینند.
•  مدل‌های آمریکایی از لحاظ امنیتی تقویت شدند و شرکت‌های بیشتری به سمت استفاده از این پلتفرم‌ها سوق پیدا کردند.

ج) زمینه‌سازی برای نظارت بیشتر آمریکا بر مدل‌های هوش مصنوعی غیرآمریکایی

•  دولت آمریکا از این حادثه به‌عنوان یک نمونه برای توجیه افزایش نظارت بر مدل‌های چینی و متن‌باز استفاده کرد.
•  احتمال تصویب قوانین سخت‌گیرانه‌تر برای هوش مصنوعی در سطح بین‌المللی وجود دارد که مدل‌های غیربومی را تحت فشار قرار می‌دهد.
•  در نتیجه، آمریکا توانست از این حادثه به‌عنوان ابزاری برای اعمال کنترل بیشتر بر رقبای بین‌المللی استفاده کند.

۳. تأثیر این خبر بر بازار سرمایه و صنعت هوش مصنوعی

الف) افزایش سرمایه‌گذاری روی مدل‌های آمریکایی

•  با انتشار خبر موفقیت DeepSeek و سپس نفوذ امنیتی به آن، سرمایه‌گذاران به این نتیجه رسیدند که توسعه مدل‌های هوش مصنوعی با چالش‌های امنیتی همراه است.
•  این موضوع باعث شد سرمایه‌گذاری بیشتری به سمت مدل‌های آمریکایی جذب شود، چراکه ایمن‌تر و قابل‌اعتمادتر تلقی می‌شوند.
•  در مقابل، مدل‌های غیرآمریکایی و به‌ویژه چینی، برای جذب سرمایه و گسترش بازار خود با چالش‌های جدی‌تر مواجه شدند.

ب) تقویت استراتژی مدل‌های بسته و ابری

•  یکی از نتایج مهم این حادثه این بود که مدل‌های بسته و ابری (مانند OpenAI API، Gemini و Claude) بیشتر مورد استقبال قرار گرفتند.
•  بسیاری از شرکت‌ها و استارتاپ‌ها که ممکن بود به مدل‌های مستقل و بومی مانند DeepSeek روی بیاورند، حالا ترجیح می‌دهند از مدل‌های ابری و بسته استفاده کنند که امنیت بالاتری دارند.
•  این تغییر رویکرد به نفع شرکت‌های آمریکایی مانند OpenAI، Microsoft و Google خواهد بود.

۴. نقش رسانه‌های غربی در پوشش این خبر

الف) القای دو پیام متضاد اما هدفمند

•  رسانه‌های غربی ابتدا خبر موفقیت DeepSeek را منتشر کردند تا این تصور را ایجاد کنند که مدل‌های هوش مصنوعی مستقل نیز می‌توانند رشد کنند.
•  اما در مرحله بعد، با انتشار خبر نفوذ امنیتی، این پیام را تقویت کردند که مدل‌های غیربومی ناامن و غیرقابل‌اعتماد هستند.
•  این دو مرحله در کنار هم یک استراتژی دقیق برای هدایت بازار به سمت محصولات آمریکایی بود.

ب) حمایت غیرمستقیم از مدل‌های آمریکایی

•  خبر DeepSeek-R1 در ابتدا به‌عنوان یک رقیب جدید معرفی شد، اما بعد از انتشار گزارش Wiz، تمرکز رسانه‌ها بر ضعف‌های امنیتی آن قرار گرفت.
•  در مقابل، رسانه‌های غربی به‌طور غیرمستقیم مدل‌های آمریکایی را به‌عنوان جایگزین‌های امن‌تر و پایدارتر معرفی کردند.