در دنیای مدرن فناوری اطلاعات، توسعه نرم‌افزار با سرعت چشم‌گیری در حال پیشرفت است. در این میان، امنیت اطلاعات به یکی از مهم‌ترین چالش‌های این حوزه تبدیل شده است. DevSecOps به عنوان یک رویکرد نوین، تلاش دارد تا امنیت را به عنوان بخشی اساسی از فرآیند توسعه و عملیاتی‌سازی نرم‌افزار در نظر بگیرد.

DevSecOps چیست؟

DevSecOps یک ترکیب از سه کلمه Development، Security و Operations است. این رویکرد بر این اصل استوار است که امنیت باید در تمام مراحل توسعه نرم‌افزار، از ایده‌پردازی تا پیاده‌سازی و حتی در طول عمر عملیاتی سیستم، به طور کامل مورد توجه قرار گیرد.

اهمیت DevSecOps

در گذشته، تیم‌های توسعه و امنیت به طور جداگانه کار می‌کردند. این رویکرد منجر به مشکلاتی همچون ناهماهنگی، تأخیر در شناسایی آسیب‌پذیری‌ها و افزایش هزینه‌های رفع مشکلات امنیتی می‌شد. DevSecOps با تلفیق فرآیندهای امنیتی در چرخه عمر توسعه نرم‌افزار، این مشکلات را حل کرده و به بهبود کلی کیفیت و امنیت نرم‌افزار کمک می‌کند.

اصول و مبانی DevSecOps

1. یکپارچگی امنیت: امنیت باید به عنوان بخشی از فرآیندهای توسعه و عملیاتی‌سازی در نظر گرفته شود. از جمله این اصول می‌توان به تست‌های امنیتی مداوم، اسکن آسیب‌پذیری‌ها و استفاده از ابزارهای خودکار برای شناسایی تهدیدات اشاره کرد.

2. همکاری تیم‌ها: تیم‌های توسعه، امنیت و عملیات باید به صورت همزمان و هماهنگ کار کنند. این همکاری نه تنها به شناسایی زودهنگام مشکلات امنیتی کمک می‌کند بلکه به بهبود فرهنگ سازمانی نیز می‌انجامد.

3. اتوماتیک‌سازی: ابزارهای خودکار نقش حیاتی در DevSecOps دارند. اتوماتیک‌سازی فرآیندهای امنیتی مانند اسکن کد، تست نفوذ، و مانیتورینگ، به تیم‌ها اجازه می‌دهد تا با سرعت بیشتری به تهدیدات پاسخ دهند.

4. آموزش و آگاهی‌بخشی: آموزش مداوم و افزایش آگاهی تیم‌ها در مورد تهدیدات امنیتی، بهبود عملکرد کلی سازمان در مقابله با تهدیدات را تضمین می‌کند.

مزایای DevSecOps

1. کاهش هزینه‌ها: با شناسایی و رفع مشکلات امنیتی در مراحل اولیه توسعه، هزینه‌های اصلاح و ارتقاء امنیت به طور قابل توجهی کاهش می‌یابد.

2. بهبود کیفیت نرم‌افزار: با تمرکز بر امنیت در طول چرخه عمر توسعه نرم‌افزار، کیفیت نهایی محصول افزایش می‌یابد و کاربران با نرم‌افزاری پایدارتر و امن‌تر روبرو می‌شوند.

3. کاهش زمان به بازار: با اتوماتیک‌سازی و همکاری تیم‌ها، فرآیندهای توسعه و عملیاتی‌سازی نرم‌افزار با سرعت بیشتری انجام می‌شود.

DevSecOps برای برنامه‌های وب و API‌ها

ابزارهای امنیتی زیادی وجود دارند که به کسب‌وکارها در حفظ امنیت برنامه‌های وب کمک می‌کنند، اما تنها برخی از آن‌ها مناسب استفاده در DevSecOps هستند. این ابزارها به‌دلیل نیاز بازار به خودکارسازی و یکپارچه‌سازی بیشتر، آینده توسعه برنامه‌های وب، از جمله API‌ها، خدمات وب، میکروسرویس‌ها و موارد دیگر را تشکیل می‌دهند.

• فایروال‌های برنامه‌های وب (WAF): این ابزارها معمولاً در محیط‌های عملیاتی استفاده می‌شوند و به همین دلیل برای DevSecOps مناسب نیستند. فایروال‌ها با نظارت بر درخواست‌های کاربران واقعی، تنها می‌توانند تهدیدات و حملات احتمالی را مسدود کنند و از ورود آن‌ها به سیستم جلوگیری کنند. این ابزارها قادر به شناسایی و رفع مشکلات امنیتی در کد یا پیکربندی سیستم نیستند، بلکه تنها از سوءاستفاده از مشکلات موجود جلوگیری می‌کنند.
• ابزارهای تست نفوذ دستی: ابزارهایی مانند Metasploit و Kali Linux به‌عنوان ابزارهای تست نفوذ دستی برای DevSecOps کاربردی نیستند زیرا به‌طور خودکار در فرآیند CI/CD ادغام نمی‌شوند. اگرچه در تست نفوذ بسیار مهم هستند، اما نباید به‌عنوان جایگزین تیم‌های امنیتی در DevSecOps در نظر گرفته شوند.
• اسکنرهای ساده آسیب‌پذیری وب: این اسکنرها به دلیل عدم قابلیت یکپارچه‌سازی با ابزارهای CI/CD برای DevSecOps مناسب نیستند. این موضوع باعث می‌شود که ارزیابی مناسبی از آسیب‌پذیری‌ها در فرآیندهای توسعه نرم‌افزار ارائه نشود.

ابزارهای DevSecOps

تنها راهکارهایی که به‌عنوان ابزارهای DevSecOps در نظر گرفته می‌شوند شامل اسکنرهای SAST (تست امنیتی ایستا)، DAST (تست امنیتی پویا) و IAST (تست امنیتی تعاملی) در سطح سازمانی هستند:

• اسکنرهای SAST: این ابزارها که به‌عنوان ابزارهای تحلیل کد شناخته می‌شوند، اغلب به‌عنوان یک ابزار مناسب برای DevSecOps معرفی می‌شوند اما محدودیت‌هایی دارند. این ابزارها ممکن است تعداد زیادی نتایج مثبت کاذب گزارش کنند که باعث نادیده گرفتن آن‌ها توسط توسعه‌دهندگان می‌شود. همچنین، این ابزارها تنها به امنیت کد توجه دارند و نمی‌توانند آسیب‌پذیری‌های مرتبط با پیکربندی یا داده‌ها را شناسایی کنند. علاوه بر این، آن‌ها محدود به محیط‌های توسعه خاص و زبان‌های برنامه‌نویسی خاصی هستند.
• اسکنرهای DAST: این اسکنرها که به‌عنوان اسکنرهای آسیب‌پذیری وب شناخته می‌شوند، پس از ساخت و اجرای نرم‌افزار در محیط زمان اجرا استفاده می‌شوند. این ابزارها دارای قابلیت‌هایی برای یکپارچه‌سازی با ابزارهای CI/CD هستند، اما نمی‌توانند محل دقیق خطا در کد منبع را نشان دهند، بنابراین توسعه‌دهندگان باید خود به‌دنبال یافتن خطاها باشند.
• اسکنرهای IAST: این ابزارها که ترکیبی از مزایای اسکنرهای SAST و DAST هستند، به‌عنوان بهترین راهکار برای فرآیندهای DevSecOps شناخته می‌شوند. با این حال، اسکنرهای IAST می‌توانند بر اساس ابزارهای SAST یا DAST باشند، بنابراین لازم است این تمایز مشخص شود. اسکنرهای IAST مبتنی بر ابزارهای SAST هنوز برخی از معایب SAST را دارند، اما برخی از مثبت‌های کاذب را حذف می‌کنند. در مقابل، اسکنرهای IAST مبتنی بر ابزارهای DAST، معایب اصلی DAST را حذف کرده و آن را به ابزاری ایده‌آل برای DevSecOps تبدیل می‌کنند.